Những thửa ruộng bậc thang ở vùng Tây Bắc là không thể thiếu cho mỗi dân tộc. Người dân tộc mất rất nhiều thời gian để tạo nên những thửa ruộng bậc thang này. Hãy cùng TripNOW tham khảo ngay bài viết dưới đây để tìm hiểu ruộng bậc thang nhé.
Đôi nét về tập quán canh tác ruộng bậc thang
Người dân các tỉnh trung du và miền núi phía Bắc canh tác chủ yếu trên các thửa ruộng bậc thang.
Cách tạo nên các thửa ruộng bậc thang
Trên các quả đồi bát úp, triền núi thấp, độ dốc thoải, đất tương đối tơi xốp, người dân tộc chia các quả đồi theo đường giống như đường đồng mức. Đất được san bằng theo từng nấc giống nấc thang. Chiều rộng mỗi thửa ruộng từ 1 – 3m, người dân cũng đắp bờ giữ nước giống ruộng dưới xuôi.
Người dân tộc mất rất nhiều thời gian để tạo nên được những thửa ruộng bậc thang. Người lao động phải đào sát vào các chân núi để tạo nên mặt phẳng. Khi chiều cao đến khoảng nửa thân, sẽ phải be bờ và đào tiếp bậc thang thứ 2 và cứ tiếp tục như vậy cho đến hết. Công việc này nhanh cũng mất vài tháng, lâu thì vài năm mới xong.
Nhìn từ xa hoặc từ trên cao các thửa ruộng xếp tầng, các quả đồi nối tiếp nhau tạo nên cảnh tượng độc đáo. Con người tác động vào thiên nhiên, biến đổi địa hình để tạo nên một kiệt tác khiến người chiêm ngưỡng phải ngỡ ngàng.
Kỹ thuật dẫn nước công phu
Để những thửa ruộng trên độ cao vài trăm mét đến cả 1000m có nước là điều sẽ khiến bạn bái phục về sự công phu và kiên trì của con người. Hàng năm, người dân tộc dẫn nước về, chảy tràn trên những thửa ruộng.
Những ống tre thân lớn, được đục thông các đốt, nối tiếp nhau dài đến vài trăm mét. Nước được lấy từ các khe suối trên núi, chảy qua ống dẫn về đỉnh ruộng bậc thang. Nước được cho chảy từ từ để không rửa trôi dưỡng chất. Giữa các bậc ruộng được tháo một phần bờ đắp để nước từ thửa trên chảy xuống thửa dưới. Khi có lượng nước đủ, người dân sẽ ngắt nguồn nước.
Kỹ thuật canh tác
Sau khi ruộng đã đầy nước, người dân sẽ dùng cày cuốc, bừa để làm đất được nhuyễn, ngấm nước đều. Bề mặt ruộng được làm bằng phẳng nhiều lần. Trâu, bò là những “cỗ máy” kéo giúp sức trong việc đồng áng.
Kỹ thuật canh tác không khác nhiều so với người miền xuôi. Sau khi những thửa ruộng đã đủ điều kiện cấy. Mạ được nhổ, rồi mang lên ruộng cấy. Người dân tộc cấy “tự do” vì không cần căng dây. Họ cấy theo cảm quan và thói quen canh tác.
Thời vụ, chu kỳ cấy – hái
Ruộng bậc thang chỉ có một mùa vụ. Ra Tết khoảng tháng 2 là bắt đầu cày bừa, làm tơi xốp đất, đắp lại bờ, làm cỏ. Tháng 5 – 6 là mùa nước đổ. Cuối tháng 6 sẽ bắt đầu cấy. Đến khoảng tháng 9 – 10, lúa chín và được gặt về đập, quạt phân loại ra lúa chắc, chép, lửng. Đầu tháng 11, người dân sẽ đi đốt gốc rơm, rạ để làm sạch ruộng và cũng để lấy tro bón tại ruộng luôn.
Một năm, người dân tộc chỉ thu hoạch được 1 mùa. Thời gian để làm nên hạt thóc khó khăn, gian khổ hơn rất nhiều người ở đồng bằng.
Đặc sản gạo vùng cao
Người dân tộc có đa dạng các loại lúa. Ngoài gạo ăn bình thường như người Kinh, người dân tộc có những giống lúa đặc biệt. Nổi tiếng nhất là các loại nếp. Hạt nếp tròn, dài, nấu lên thơm, dẻo và có vị ngọt bùi rất hấp dẫn.
Nhiều loại gạo vùng cao trở nên nổi tiếng, đắt đỏ và được nhiều người tìm kiếm như một loại đặc sản quý hiếm: Nếp Điện Biên, Nếp cẩm…
>>> Xem thêm: Du lịch các miền ẩm thực Tây Bắc
Chọn mùa đi săn lúa
Mỗi thời điểm những thửa ruộng bậc thang lại khoác cho mình những bộ cánh khác nhau. Có lúc vàng rực rỡ, có lúc xanh mướt mắt, có lúc lại ấn tượng với cảnh nước đổ… Hãy chọn điều bạn muốn thưởng thức và canh thời gian rồi đi thôi.
Mùa nước đổ
Thời gian: Tháng 5 – 6
Đây là thời gian các thửa ruộng ngập tràn trong nước. Nếu bạn muốn biết làm thế nào để đưa nước lên độ cao cả 1000m thì hãy đến vào thời điểm này. Những dòng nước chảy tràn từ đỉnh núi xuống chân sẽ là cảnh tượng nhiều người muốn ghi lại.
>>>> Xem thêm: Hòa mình vào không gian lễ hội của đồng bào dân tộc miền núi phía Bắc
Mùa lúa xanh đồng
Thời gian: Cuối tháng 6 – tháng 7 – tháng 8
Người dân bắt đầu cấy lúa vào khoảng đầu tháng 6. Sau 1 tháng là lúc các thửa ruộng khoác lên mình màu xanh mát mắt. Nếu có ý định trốn nắng miền xuôi, lên Tây Bắc thời điểm này là lựa chọn lý tưởng, vừa tận hưởng khí hậu mát mẻ, lại được ngắm những cánh đồng xanh mát mắt.
Mùa lúa chín
Mùa lúa chín là khoảng thời gian rộn ràng nhất ở bản làng. Người đến ngắm những thửa ruộng bậc thang chuyển từ vàng non sang vàng rực chẳng lúc nào bớt đông.
Những địa điểm săn lúa đẹp nhất
Chắc hẳn đến đây bạn đã rất rộn ràng cho chuyến đi săn lúa của mình. Để khỏi phải suy nghĩ đau đầu xem đi đâu, hãy tham khảo những địa điểm xếp hạng top dưới đây nhé.
Mù Cang Chải
Vị trí: Huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái
Những thửa ruộng bậc thang tại Mù Cang Chải được xếp hạng là một trong những nơi có ruộng bậc thang đẹp nhất Việt Nam. Nhiều người chọn Mù Cang Chải là nơi để săn lúa. Vẻ đẹp nơi đây khiến không chỉ khách trong nước mà còn thu hút du khách trên khắp thế giới.
Địa điểm săn lúa: Thị Trấn Tú Lệ, La Pán Tẩn, Bản Lìm Mông, Xã Chế Cu Nha, Bản Thái
Hướng dẫn đến Mù Cang Chải
Phương tiện di chuyển: Đi xe máy, đi ô tô, đi tàu hỏa
Quãng đường đi từ Hà Nội: 350 Km
Tuyến đường:
- Cầu Thăng Long, QL2, Phúc Yên, Việt Trì, Đoan Hùng, thẳng QL70 là đến Yên Bái
- Cầu Thăng Long, Phúc Yên, Vĩnh yên, Lập Thạch, Sơn Dương, QL37, Tuyên Quang, Yên Bái.
- Đại lộ Thăng Long – Cao tốc Hà Nội – Lào Cai
Nhà nghỉ, Homestay tại Mù Cang Chải
Hello Mu Cang Chai Homestay
Địa chỉ: La Pán Tẩn, Mù Cang Chải, Yên Bái
Điện thoại: 037 929 2222
Mu Cang Chai Eco Lodge
Địa chỉ: Nậm Khắt, Mù Cang Chải, Yên Bái
Điện thoại: 098 909 09 08
Dò Gừ Homestay
Địa chỉ: La Pán Tẩn, Mù Cang Chải, Yên Bái
Điện thoại: 097 736 33 45
Mù Cang Homestay
Địa chỉ: Tổ 2 Thị trấn Mù Cang Chải, Mù Cang Chải, Yên Bái
Điện thoại: 0946 052 233
Ngọc Thúy Homestay
Địa chỉ: Bản Thái, Thị trấn Mù Cang Chải, Mù Cang Chải, Yên Bái
Điện thoại: 097 144 72 65
Nhà nghỉ Hồng Minh
Địa chỉ: Ngã Ba Kim, Mù Cang Chải, Yên Bái
Điện thoại: 0216 3878929 – 083 2554859
Sapa
Vị trí: Huyện Sapa, tỉnh Lào Cai
Sapa nổi tiếng là trung tâm du lịch của Tây Bắc. Nơi đây hội tụ nhiều địa điểm du lịch nổi tiếng. Những cánh đồng tại Sapa cũng hút mắt không kém bất cứ nơi đâu. Sapa có nhiều bản làng, thung lũng sở hữu những ruộng bậc thang nổi tiếng.
Địa điểm săn lúa: Bản Lao Chải – Tả Van, Bản Tả Phìn, Bản Cát Cát, Thung lũng Mường Hoa
Hướng dẫn đến Sapa
Phương tiện di chuyển: Đi xe máy, đi ô tô, xe khách
Quãng đường đi từ Hà Nội: 320 Km
Tuyến đường:
- Trung tâm thành phố Hà Nội – Quốc lộ 32 – Phú Thọ – Yên Bái – Quốc lộ 4E – Trung tâm Lào Cai – rẽ quốc lộ 4D đến Sapa
- Trung tâm thành phố Hà Nội – Đại lộ Thăng Long – Cao tốc Hà Nội – Lào Cai
- Đi xe khách lên ở bến Mỹ Đình
>>>> Xem thêm: Những kinh nghiệm cho chuyến du lịch Sapa trọn vẹn
Nhà nghỉ, Homestay tại Sapa
Little Sapa Homestay
Địa chỉ: số 42 khu vực Cầu Mây
Số điện thoại: 098.889.7711
The Haven Sapa Camp Site
Địa chỉ: Đồi Vọng Cảnh, thuộc Bản Cát Cát, khu vực xã San Sả Hồ
Số điện thoại: 0983.231.668
H’mong CatCat Homestay
Địa chỉ: Bản Cát Cát, khu vực xã San Sả Hồ
Số điện thoại: 0963.001.389
Eco Palms House
Địa chỉ: Bản Lao Chải
Số điện thoại: 01693.399.659
Phơri’s House
Địa chỉ: Xã Hầu Thào, khu vực bản Tả Van.
Số điện thoại: 0905.838.085
My Tra Homestay
Địa chỉ: Bản Tả Van, Sapa.
Số điện thoại: 0934.566.266
Hoàng Su Phì
Vị trí: Phía Tây tỉnh Hà Giang
Những thửa ruộng bậc thang tại Hoàng Su Phì được vinh danh là một trong những nơi có ruộng bậc thang đẹp nhất thế giới. Ở đây, ruộng bậc thang nối tiếp nhau, kéo dài từ bản này sang bản nọ đến tận chân trời. Vẻ đẹp Hoàng Su Phì xứng đáng là nơi đẹp nhất của vùng cao Việt Nam.
Địa điểm săn lúa: Bản Luốc, Bản Phùng
Hướng dẫn đến Hoàng Su Phì
Quãng đường từ Hà Nội: 320 Km
Phương tiện di chuyển: Xe máy, ô tô, xe khách
Tuyến đường:
Trung tâm Hà Nội – Cầu Thăng Long (hoặc quốc lộ 32) – Vĩnh Yên – Việt Trì – Phú Thọ – Quốc lộ 2 – Hà Giang – Hoàng Su Phì
Nhà nghỉ, Homestay tại Hoàng Su Phì
Ecolodge Panhou Village
Địa chỉ: Thông Nguyên, Hoàng Su Phì, Hà Giang
Điện thoại: 096 661 50 50
Hoang Su Phi Lodge
Địa chỉ: Thôn Nậm Hồng, Xã, Thông Nguyên, Hoàng Su Phì, Hà Giang
Điện thoại: 0866 196 878
Thanh Vân Homestay
Địa chỉ: Tổ 1, Thị trấn Quang Vinh, Hoàng Su Phì, Hà Giang
Điện thoại: 097 409 14 01
Dao’s Homestay
Địa chỉ: Nậm Hồng, Thông Nguyên, Hoàng Su Phì
Điện thoại: 094 805 28 89
Nậm Soong Homestay
Địa chỉ: Nam Sơn, Hoàng Su Phì, Hà Giang
Điện thoại: 0359 660 418
Y Tý
Vị trí: Huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai
Ý Tý là một xã vùng cao xa xôi của Lào Cai. Ngoài Mù Cang Chải, Y Tý là địa điểm săn lúa nổi tiếng hàng đầu tại Lào Cai. Những thửa ruộng bậc thang ở đây có độ cao vượt trội. Ruộng dựa lưng vào núi, trải dài sâu xuống thung lũng. Từng nấc từng nấc kéo dài đến hơn 100 bậc. Cảnh đẹp Y Tý pha lẫn giữa nét hoang sơ của núi rừng và sự mơ màng của biển mây, biển lúa. Bản làng thấp thoáng xen kẽ như sự điểm xuyết sinh động.
Địa điểm săn lúa: Dền Sáng, Thôn Hồng Ngài, Thung lũng Thề Pả, A Lù…
>>>> Xem thêm: Hành trình chinh phục Lảo Thẩn – nóc nhà Y Tý
Hướng dẫn đến Y Tý
Quãng đường: 360Km
Phương tiện di chuyển: Xe máy, ô tô, xe khách, tàu hỏa
Tuyến đường: Hà Nội – quốc lộ 32 – Phú Thọ – Yên Bái – CT5 – y Tý
Nhà nghỉ, Homestay tại Y Tý
Y Tý Homestay
Địa chỉ: Thôn Ngải Trầu, Y Tý, Bát Xát, Lào Cai
Số điện thoại: 0888 502 492
Homestay- thảo nguyên xanh
Địa chỉ: Y Tý, Bát Xát, Lào Cai
Số điện thoại: 098 506 75 68
Homestay Y Tý Clouds
Địa chi: Y Tý, Bát Xát, Lào Cai
Số điện thoại: 096 176 54 31
HomeStay Minh Thương
Địa chỉ: Y Tý, Bát Xát, Lào Cai
Số điện thoại: 091 672 95 34
Nhà Trọ Cô Si
Địa chỉ: Y Tý, Bát Xát, Lào Cai
Số điện thoại: 0814 546 667
Bắc Sơn
Vị trí: Huyện Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên
Nếu bạn muốn đi săn lúa NHANH – GỌN – NHẸ thì Bắc Sơn là địa điểm vô cùng lý tưởng. Quãng đường từ Hà Nội lên đây chỉ khoảng 60km nên bạn có thể đi về trong ngày hoặc 1 ngày 1 đêm. Những thửa ruộng bậc thang ở đây khá bằng phẳng, các bậc thang không có sự chênh lệch độ cao nhiều, địa hình khoải. Những thửa ruộng bậc thang ở Bắc Sơn trông “hiền” hơn những nơi khác. Tuy nhiên vẻ đẹp hớp hồn thì không hề kém cạnh.
Hướng dẫn đến Bắc Sơn
Quãng đường: 60Km
Phương tiện: Xe máy, xe ô tô, xe khách
Tuyến đường: Hà Nội – Cầu Nhật Tân – Đường AH14 – CT 07 – Thái Nguyên – Bắc Sơn.
Nhà nghỉ, Homestay tại Bắc Sơn
Homestay Bắc Sơn Dương Công Thủy
Địa chỉ: Thôn Thâm Pát, Xã Quỳnh Sơn huyện Bắc Sơn, Quỳnh Sơn, Lạng Sơn
Điện thoại: 0984 831 119 – 0124 798 9333
Homestay Bắc Sơn – Du lịch Nhà sàn
Địa chỉ: Thôn Thâm Pát, Xã, Quỳnh Sơn, Bắc Sơn, Lạng Sơn
Điện thoại: 097 925 13 25
Homestay Dương Công Chích
Địa chỉ: Nà Riềng 2, Quỳnh Sơn, Quỳnh Sơn, Bắc Sơn, Lạng Sơn
Điện thoại: 097 825 10 55
Nhà nghỉ Hoàng Yến
Địa chỉ: Lê Hồng Phong, Thị trấn Bắc Sơn, Bắc Sơn, Lạng Sơn
Điện thoại: 097 351 25 35
Homestay Dương Công Chài
Địa chỉ: Quỳnh Sơn, Bắc Sơn, Lạng Sơn
Điện thoại: 098 402 68 36
Nhà nghỉ Bình Hương
Địa chỉ: Minh Khai, Thị trấn Bắc Sơn, Bắc Sơn, Lạng Sơn
Điện thoại: 0205 3837728
>>>> Xem thêm: Khám phá kiến trúc độc đáo của các đồng bào dân tộc vùng núi phía Bắc
Mùa Lúa chín sắp đến rồi! Bạn có kế hoạch gì chưa? Mùng 2/9 sẽ là thời điểm thích hợp để ngắm những cánh đồng lúa vàng ươm trong nắng, thưởng thức món xôi nếp nương thơm ngon, dẻo ngọt. Bạn sẽ có một kỳ nghỉ tuyệt vời.
Kim Khánh